بهداشت باغ پس از برداشت 

اکثر کشاورزان بر این باورند که در فصل سرما، آفات زراعی و باغی از بین می روند، در صورتی که آفات بسته به نوع خود، به صورت تخم، لارو، شفیره و یا حشره بالغ زمستان گذرانی داشته و بدین طریق برای مراحل آینده آماده می شوند. باغداران معمولا پس از برداشت محصول و با آغاز پاییز و زمستان، اقدامات نگهداری و رسیدگی به باغات را تا شروع فصل بهار قطع و یا با انجام عملیات اضافه یا غیر ضروری باعث صدمه به باغ خود می‌ شوند. بسیاری از مشکلاتی که در یک باغ مشاهده می شود به دلیل عدم انجام عملیات بهداشت باغ پس از برداشت محصول بوده ‌است. بنابراین با توجه به تنوع فصل، مدیریت در هر فصل متفاوت می‌ باشد.

نکته مهم در زمستان گذرانی، محل و شرایط آن است، چرا که تعدادی از آفات این مرحله را در خاک، برخی در بقایای گیاهی، سنگ ها و کلوخ ها و تعدادی در زیرپوست درخت ها و یا در هر مکانی که دور از دسترس باشد، سپری می کنند. به طورکلی راه هایی برای جلوگیری از رشد و نمو این گونه آفات وجود دارد که کشاورزان می توانند با رعایت کردن این اصول از میزان خسارت و جمعیت آفات در فصل زراعی پیش رو بکاهند.

انجام آزمایش خاک:

پس از برداشت محصول یکی از اقدامات بسیار تاثیرگذار انجام آزمایش خاک می باشد. برای حاصلخیزی خاک و افزایش تولید ابتدا باید خاک مزرعه یا باغ را شناخت. باید فهمید که این عامل مهم و حیات بخش دارای چه پتانسیل ها و محدودیت هایی است، کارشناسان خاکشناسی با انجام آزمایش خاک و با شناسایی این موضوعات، اقدام به برنامه ریزی مناسب جهت کوددهی، برنامه کشت و… می نمایند. آشنایی با کمبودها و مشکلات خاک قبل از کاشت به شما این امکان را می دهد تا با یک برنامه ریزی درست مطابق با نیازهای گیاه مورد نظر برای کاشت پیش بروید. بعد از برداشت محصول گیاهان توان خود را از دست می دهند و برای داشتن یک برنامه غذایی اصولی می بایست نقاط ضعف و مشکلات خاک را دانست به همین دلیل انجام آزمایش و آنالیز خاک بسیار کاربردی می باشد.

نقش جمع آوری بقایای گیاهی در بهداشت باغ:

بهداشت باغ و جمع آوری برگ و حذف شاخه های آلوده، حذف علف های هرز و حذف تمام آلودگی های کف باغ  و میوه های ریخته شده پای درخت یکی از اقدامات مهم در کنترل آفات و بیماری ها بعد از برد اشت محصول می باشد.  چرا که بقایای باقیمانده مثل میوه‌ها را نباید سریعا جمع کرد. با گذشت پاییز اجازه دهید آفات درون بقایای گیاهی استقرار پیدا کنند و سپس اقدام به جمع‌آوری و معدوم کردن این بقایا کنید. اگر سریع بقایا جمع شود آفت در باغ در فضاهایی استقرار پیدا می‌کند که مبارزه با آن امکان‌پذیر نیست.

بنابراین از بقایای داخل باغ به عنوان تله استفاده کنید و بعد از استقرار آفات اقدام به جمع‌آوری کنید. جمع‌آوری زودهنگام خود به توسعه و استقرار آفات و بیماری‌ها کمک می‌کند. چرا که نسل‌های آخر آفات تکثیر نشده و فقط در پی فضایی برای زمستان‌گذرانی هستند. البته قبل از آغاز فصل زمستان بقایای گیاهی جمع‌آوری شوند در غیر اینصورت در پایان زمستان بقایای جمع و معدوم نشده می‌تواند حجم حضور آفات را چندین برابر کرده و خسارت بسیاری را ایجاد کند. بنابراین جمع‌آوری به موقع بسیار حایز اهمیت است.

نقش ضدعفونی ابزار وادوات در بهداشت باغ:

یکی دیگر از اقدامات مهم در بهداشت باغ پس از برداشت محصول ضدعفونی ابزار و ادوات کشاورزی مورد استفاده می باشد. ممکن است حین استفاده ابزار دچار آلودگی شده باشند و اگر تمیز و ضدعفونی نشوند این آلودگی را به در فصل بعدی به گیاهان منتقل کنند. بنابراین تا حد امکان ابزار و تجهیزات مورد نیاز را بعد از برداشت محصول ضدعفونی و در انبار نگهداری کنید.

آبیاری پس از برداشت محصول:

بهتر است بعد از برداشت محصول به منظور مقاوم سازی درختان آبیاری به میزان مناسب انجام شود. ممکن است اگرآبیاری انجام نشود منجر به کاهش جوانه گل سال بعد درختان شود. تغییرات جوانه گل سال بعد پس از برداشت نیز ادامه دارد و به همین دلیل آبیاری پس از برداشت بسیار حائز اهمیت است. به دلیل جلوگیری از تنش به درخت و بهبود جذب عناصر در پاییز، آبیاری به بعد از برداشت باید انجام شود، اما پس از آن آبیاری قطع می‌شود تا رشد رویشی درخت همزمان با ریزش برگ‌ ها نیز کم شود. اما توجه داشته باشید که پس از ریزش کامل برگ‌ ها و شروع خواب درختان (در پاییز و زمستان) نیاز به رطوبت کافی در خاک دارند.

تغذیه و کوددهی پس از برداشت محصول:

محلول پاشی به عنوان یک روش مکمل تغذیه‌ ای در باغبانی مدت‌ها است که مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهم‌ ترین کود‌ها جهت محلول پاشی، کود فروت ست (Fruit Set) که حاوی عناصر ازت، روی، بور است. کود فروت ست در واقع جوانه های سال بعد را تقویت می کند و یکی از مهم ترین مراحل کوددهی در درختان میوه می باشد. سبز بودن برگ ها پس از برداشت یعنی برگ ها هنوز فتوسنتز دارند و در واقع فعال هستند. در این زمان به دلیل اینکه به زمان خواب درخت نزدیک می شوید باید عناصر غذایی و کربوهیدرات های برگ به جوانه ها و ریشه منتقل شوند به همین دلیل نیاز است محلول پاشی فروت ست در این مرحله انجام شود. 

اصلاح بافت خاک در فصل خواب درختان پس از ریزش برگ ها نیز به عملکرد گیاهان در فصل بعدی کمک زیادی می کند.  با مصرف کودهای حیوانی و گوگرد می توان تا حد زیادی بافت خاک را اصلاح کرد و میزان ماده آلی مورد نیاز خاک را برای فصل بعدی تامین کرد.  تقویت درختان با تغذیه مناسب و اصولی قبل از بیداری آنها برای رشد مناسب و جبران کمبودها در طول فصل رشد مفید بوده و با قوی شدن درخت ها، خسارت آفات و بیماری ها کاهش می یابد.

چالکود درختان:

در فصل پاییز و قبل از بیداری درختان یکی از روش های کوددهی می باشد. در چالکود درختان، کودهای گرانول مانند آلی گوگردی، هیومیک اسید، فسفاته ازته،پتاسیم گوگردی، کامل ماکرو و گوگرد به میزان مرود نیاز گیاه و طبق مشاوره کارشناس کشاورزی در یک سوم انتهایی سایه انداز درختان چال شده و در طول فصل به مرور در دسترس ریشه قرار می گیرد و از طریق ریشه جدب می شود. با شروع فصل جدید درختان با توان و قدرت بیشتری رویش را آغاز کرده و بهترین عملکرد را دارند. 

نقش شخم و هرس شاخه های آلوده در بهداشت باغ:

هرس شاخه های آلوده در فصل پاییز می تواند کمک زیادی به کنترل آفات و بیماری ها کند. همانطور که گفته شد پس از برداشت محصول باغ محل امنی برای زمستان گذرانی آفات می شود و این عوامل بیماری زا درون شاخه ها و مناطق مختلف پنهان شده تا با آمدن فصل بهار رشد خود را ادامه دهند و منجر به خسارت شوند. یکی از راه های جلوگیری از این خسارت، حدف و هرس شاخه های آلوده و شکسته شده در درختان می باشد. همچنین با شخم نیمه سطحی پای درختان، درصدی از جمعیت آفات و پاتوژنها داخل خاک به سطح خاک و یا به اعماق خاک رفته و از بین می روند.

کاهش سرمازدگی در گیاهان:

با شروع پاییز و قبل از آمدن موج سرمای شدید باغداران تدابیری برای جلوگیری از سرمازدگی در گیاهان می اندیشند. یکی از روش ها رعایت برنامه غذایی درختان بعد برداشت محصول و در فصل خواب درختان می باشد. رنگ آمیزی تنه درختان در فصل خواب از قسمت پایین تنه تا جایی که شاخه ها تقسیم شده اند می تواند در کاهش سرمازدگی و کنترل آفات و بیماری ها بسیار کاربردی باشد.

هنگام شب هوا به مقدار زیادی سرد و هنگام روز با تابش آفتاب گرم شده و موجب ایجاد پارگی در پوست تنه می گردد. بر اثر این شکاف ها یا پاره گی ها علاوه بر خسارتی که به تنه درخت وارد می شود، محل مناسبی برای ورود عوامل بیماری زا از جمله شانکر باکتریایی در تنه می باشد. این بیماری ها باعث ضعف، خسارت و در نتیجه خشکیدگی درختان آلوده می گردد. یکی از روش های توصیه شده جهت محافظت از درختان و جلوگیری از خسارت سرما روی درختان، رنگ کردن تنه درختان می باشد.

یخ آب زمستانه:

در طول فصل زمستان گیاهان به خواب می روند اما نمی توانند از سرما و یخبندان در امان بمانند. تنش ناشی از سرما در طول فصل زمستان شاید در ظاهر درختان علائمی را نشان ندهد اما ریشه ی آنها آسیب می بیند و در فصل بهار برای درخت دردسر ساز می شود. تجربه استری خشکی و کم آبی توسط گیاه به سیستم ریشه آسیب زیادی زده و گیاه را در طول فصل رشد ضعیف می کند. استفاده از یخ آب زمستانه به منظور حذف برخی از آفات که به صورت شفیره، حشره کامل، پوره و یا لارو سنین مختلف، در داخل خاک زمستانگذرانی می کنند، می تواند بسیار کاربردی باشد.

سم زمستانه:

یکی از مهم ترین دوره های سمپاشی در باغات، فصل زمستان می باشد. استفاده به موقع از ترکیبات روغن وُلک، آفتکش، کنه کش و قارچکش های مناسب با دُز مناسب و دفعات مشخص، طبق نظر کارشناس گیاهپزشک به عنوان سم زمستانه برای کنترل فرم زمستان گذران آفات و بیماری ها بسیار کاربردی می باشد. بهترین زمان برای سمپاشی زمستانه قبل تورم جوانه ها و شروع فصل رشد می باشد.

به منظور کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.