آفت کنه تار عنکبوتی
کنه دولکه ای، کنه تارتن یا کنه دونقطه ای با نام علمی urticae Tetranychus از جمله مهمترین کنه های خسارت زا است که دامنه پراکندگی وسیعی در سراسر جهان دارد و تاکنون خسارت آن در بیش از 900 گونه و 124 خانواده گیاهی گزارش شده است. اهمیت کنه های تارتن به علت خسارت زیاد، دامنه میزبـانی وسـیع، سرعت افزایش جمعیت و توانایی در ایجاد مقاومت بـه آفت کشها است.
این نوع از کنه ها بسیار پلی فاژ بوده و در سطح وسیعی روی محصولات زراعی شامل ارقام مختلف لوبیا، سویا، خربزه، هندوانه، خیار، بادمجان، گوجهفرنگی، پنبه، ذرت، ذرت خوشه ای و محصولات باغی مانند درختان میوه دانه دار(سیب)، هسته دار (گیلاس، آلبالو، آلو،) و گردو، گلخانه ای، گیاهان زینتی مانند رز، میخک، ژربرا و صیفی جات و علف های هرز پراکنده است.
شکل ظاهری آفت کنه تار عنکبوتی:
کنه آفت بسیار ریزی بوده که رنگ آن قهوه ای مایل به سبز یا قرمز نارنجی است. پوست کنه نازک است ومحتویات بدن به صورت دو لکه سیاه رنگ در پشت بدن دیده می شود. تخم های این آفت به شکل کروی و شفاف در پشت برگ های میزبان گذاشته می شود. پوره های سن اول این کنه کروی شکل وزرد رنگ هستند. کنه ها در سطح زیرین برگ ها فعالیت کرده و با قطعات دهانی برنده –مکنده خود ابتدا نسج گیاه را پاره نموده و پس از خروج شیره نباتی از آن تغذیه می کند. در نتیجه نفوذ هوا به داخل پارانشیم زخمی، لکه های رنگ پریده روی سطح برگ ها ایجاد می شود. برگ های آلوده ضمن تغییر رنگ، به دلیل تنیدن تارهای نازک توسط جانور به هنگام تخم ریزی، منظره گرد آلود به خود می گیرند.
علائم خسارت آفت کنه در گیاهان:
حضور کنه ها در گیاهان ممکن است به صورت ظاهری قابل تشخیص نباشد، اما برخی از علایم و نشانههای خسارت کنه ها در گیاهان عبارتند از:
1. لکه های زرد روی برگ ها: این لکهها معمولاً به دلیل خوردن بافتهای گیاهی توسط کنه ها ایجاد می شوند و می توانند به صورت پراکنده یا در قالب الگوهای خاصی روی برگ ها دیده شوند.
2. ریزش برگها: اگر کنه ها تعداد زیادی از برگها را تخریب کنند، ممکن است برگها به طور ناگهانی ریزش کنند و گیاه ضعیف شود.
3. جوانهها و شاخه های متلاشی شده: کنهها می توانند جوانهها و شاخههای گیاه را تخریب کنند و باعث توقف رشد آنها شوند. این ممکن است باعث شکلگیری جوانههای تاخیری یا تغییر شکل شاخهها شود.
4. حضور عنکبوتهای نازک: برخی از کنهها، مانند کنه سفید، عنکبوتهای نازک و برافروخته را درست می کنند که به صورت پراکنده روی گیاه قابل مشاهده هستند.
5. ضعف عمومی گیاه: حضور کنهها و خوردن بافتهای گیاهی میتواند منجر به ضعف عمومی گیاه شود. گیاه ممکن است دچار کاهش رشد، ریزش برگها، کاهش تولید محصول و کاهش مقاومت در برابر بیماریها و شرایط نامساعد شود. در صورت مشاهده هر یک از این علایم در گیاهان خود، ممکن است کنهها مسئول خسارت باشند. در این صورت، میتوانید اقدامات لازم را برای کنترل و مدیریت آفت کنه در گیاهان انجام دهید.
راه های مبارزه با آفت کنه در گیاهان:
-
کنترل بیولوژیک و استفاده از مواد ارگانیک:
استفاده از سموم طبیعی و مواد ارگانیک مثل سولفور تبخیر شونده (Vaporized Sulfur) برای کاهش تعداد کنه ها موثر می باشد. برای کنترل بیولوژیکی از ارگانیسم های زنده، حشرات و دشمنان طبیعی کنه تارتن مثل تریپس شکارگر، کنه شکارگر، کفشدوزک و سن شکارگر استفاده می شود.
-
کنترل شیمیایی:
برای کنترل شیمیایی می بایست حتما با کارشناس کشاورزی و گیاهپزشک مشورت نمایید. معمولا برای کنترل آفت کنه تار عنکبوتی از سموم مختلفی مانند اسپیدور و آبامکتین استفاده می کنند.
-
کنترل فیزیکی:
اگر کنه های تارتن یا تار عنکبوتی در مراحل اولیه هجوم به گیاهان هستند؛ شانس کنترل آنها با تله حشرات وجود دارد. با استفاده از تله های چسبناک زرد نزدیک تمام نقاط ورودی مثل دریچه های ورود هوا یا آویزان کردن از وسط گلخانه بالای گیاهان می توانید آنها را شکار کنید.
-
آبیاری منظم و شست و شوی برگ ها:
آفت کنه تار عنکبوتی به خشکی خاک تمایل دارد. با آبیاری منظم و مرطوب نگه داشتن خاک، می توانید از گسترش آنها جلوگیری کنید. استفاده از صابون های محلول پاشی و شست و شوی برگ ها می تواند تا حد زیادی به کنترل آفت کنه و کاهش گسترش آن در محیط کمک زیادی کند.