عناصر میکرو مورد نیاز پسته

عناصر میکرو مورد نیاز پسته، شامل عناصری می شود که میزان نیاز آن ها بیش از 0.02 درصد وزن خشک پسته است. این عناصر میکرو یا کم مصرف، شامل عناصر زیر می شوند: آهن (Fe)،  بور (B)، مس (Cu)، کلر (Cl)، منگنز (Mn)، مولبیدن (Mb) و روی (Zn).

آهن از عناصر میکرو مورد نیاز پسته

Fe یکی ازعناصر ضروری برای رشد تمامی گیاهان است. این عنصر چهارمین عنصر فراوان در پوسته کره زمین می باشد. در صورت کمبود، کلروفیل به مقدار کافی در سلول های برگ تولید نمی شود. زردی برگ ناشی از آهک، شکل خاصی از کمبود آهن در گیاه است که بخش وسیعی از کشور مارا فرا گرفته است. واکنش قلیایی خاک، وجود آهک فراوان، مصرف بی رویه و نامتعادل کودهای شیمیایی، کمبود مواد آلی و فشرده شدن خاک و زیادی بی کربنات در محلول خاک از جمله عوامل موثر در کاهش Fe قابل جذب گیاه می باشد.

در صورت کمبود Fe، که یکی از عناصر میکرو مورد نیاز پسته می باشد، ابتدا فاصله بین رگبرگ ها زرد شده و با شدت یافتن کمبود، تمامی سطح برگ زرد می شود.

به دلیل آنکه این عنصردر گیاه متحرک نمی باشد، این علائم ابتدا در برگ های جوان گیاه ظاهر می شود. با پیشرفت کمبود ، تمام گیاه پسته نشانه های کمبود را نشان خواهد داد.

حد بحرانی آهن در خاک 7 تا 10ppm و در برگ پسته 100ppm می باشد.

جهت تامین این عنصر میکرو از کودهای حاوی Fe استفاده می شود. سولفات آهن تقریبا دارای 20 درصد از این عنصرمی باشد. این ماده در آب حل شده و یون آزاد می کند. متاسفانه یون حاصل به راحتی در خاک های مناطق خشک وارد واکنش های تثبتی شده و به فرم های غیر قابل جذب در می آید. باید هنگام مصرف این ماده دقت کرد که در منطقه ریشه به خاک اضافه شود.

راه دیگر تامین این عنصردر خاک های مناطق خشک، استفاده از کودهایی با بنیان کلات، نظیر سکوسترین Fe می باشد. برای محلول پاشی می توان از هر دو ترکیب فوق استفاده کرد.

روی از عناصر میکرو مورد نیاز پسته

مقدار روی که یکی از عناصر میکرو مورد نیاز پسته است، در محلول خاک بسیار ناچیز است و هرچه PH خاک بیشتر شود، از مقدار روی قابل جذب گیاه کم می شود. بنابراین در خاک های با PH قلیایی، کمبود روی شایع و فراوان گزارش شده است. استفاده زیاد از کود های فسفره در خاک هایی که مقدار روی قابل استفاده کمی دارند، موجب بروز کمبود تحمیلی روی در گیاه می شود.

روی در بسیاری از سیستم های آنزیمی گیاه نقش کاتالیزوری فعال کننده و یا ساختمانی دارد. و همچنین در ساخت و تجزیه پروتئین ها در گیاه نیز دخیل است.

یکی از بارز ترین نقش های روی در ساخت اسید آمینه تریپتوفان به عنوان پیش نیاز ساخت هورمون اکسین است. این هورمون در رشد طولی شاخه ها موثر می باشد. همچنین روی، در محل گرده افشانی و جوانه  دهی دانه های گرده نقش اصلی را ایفا می کند. و موجب تسریع در رشد لوله گرده می شود و در نتیجه امکان لقاح و تشکیل میوه را افزایش می دهد.

پس نتیجه میگیریم بین عناصر میکرو مورد نیاز پسته، روی درعملیات گرده افشانی نقش مهمی ایفا می کند. از جمله علائم کمبود روی، تاخیر در باز شدن جوانه های رویشی و زایشی حتی تا مدت 1 ماه، تشکیل دانه های کوچک تر و قرمز تر از دانه های سالم، ریز برگی، کم برگی ، کوچک شدن میان گره های سر شاخه و روزت می باشد.

حد بحرانی روی در خاک 2ppm و در برگ پسته 30ppm می باشد. مصرف خاکی سولفات روی در چالکود به همراه کود حیوانی حداقل 250 گرم به ازای هر درخت در باغات دچار کمبود، و همچنین محلولپاشی سولفات روی پس از برداشت و اواخر اسفند هنگام تورم جوانه ها و در اردیبهشت ماه در باغات پسته توصیه می گردد.

برای دریافت برنامه غذایی پسته بر روی لینک کلیک کنید.

منگنز

یون دو ظرفیتی منگنز در مجموع محلول ترین فرم آن و قابل جذب برای پسته می باشد. نقش عمده منگنز در بین عناصر میکرو مورد نیاز پسته، مشارکت در سیستم های ترکیبی است. منگنز در تولید کلروفیل نقش اساسی داشته و متابولیسم ازت و واکنش های آبی فتوسنتز نیز از منگنز تاثیر می گیرند.

حد بحرانی منگنز در خاک 8ppm و در برگ پسته 50ppm است.

به علت تحرک کم منگنز در گیاه، علائم کمبود نخست در بافت های جوان مشاهده می شود. علائم کمبود شبیه علائم کمبود آهن بوده با این تفاوت که در کمبود منگنز، قسمتی از حاشیه برگ سبز باقی می ماند.

در کمبود شدید منگنز، تخریب ساختمان کلروپلاست صورت می گیرد، غلظت کلروپلاست کاهش می یابد و کلروز به صورت نقاط پراکنده در برگ های نسبتا مسن دیده می شوند. خال ها بعدا نکروزه و در پایان دوره رشد، قرمز بودن رگبرگ های اصلی و فرعی در برگ های جوان نیز مشاهده می شود که با علائم سایر درختان متفاوت است.

این قرمزی در نتیجه توسعه پیگمان های قرمز و تجمع غلظت های بالا هیدراته کربن در برگ در ارتباط با گیاهان خوشه ای گزارش شده است.

نکته حائز اهمیت و قابل اشاره در ارتباط با نقش عناصر میکرو مورد نیاز پسته، تحقیقی است که نشان داده مهم ترین عنصر غذایی که در تفاوت بین باغات با عملکرد بالا با باغات با عملکرد پایین ایفای نقش می کند، عنصر منگنز می باشد.

در تفسیر نتایج تجزیه خاک و برگ و تشخیص رفع کمبود احتمالی منگنز علاوه بر حدود بحرانی آن در خاک و برگ، باید به PH خاک و اثرات متقابل آن با سایر عناصر غذایی توجه ویژه داشت. به عنوان مثال منگنز و آهن بر رویکرد یکدیگر دارای اثر متقابل می باشند؛ مقادیر زیاد منگنز، جذب و مصرف آهن پسته را تحت تاثیر قرار می دهد.

جهت رفع کمبود منگنز در درختان پسته می توان در مصرف خاکی 50 تا 100 گرم به ازای هر درخت در مصرف چالکود و در عمق تراکم ریشه از سولفات منگنز استفاده کرد. در محلول پاشی غلظت 1 تا 2 در 1000 در اردیبهشت ماه و با توجه به شدت کمبود 2 یا 3 بار به فاصله 20 تا 30 روز با توجه به دوره آبیاری پیشنهاد می شود.

عنصر ریزمغذی مس

نقش مس به عنوان یکی از عناصر میکرو مورد نیاز پسته، بیشتر در فعالیت های آنزیمی گیاه خصوصا فعال کردن آنزیم های اکسیداز می باشد. قابلیت دسترسی به مس برای گیاهان نظیر اغلب ریز مغذی ها، به PH خاک بستگی دارد.  با افزایش PH  قابلیت جذب آن کم می شود.

همچنین در خاک های آلی نیز مس اغلب به فرم کمپلکس های آلی بسیار پایدار وجود داشته و با پیوند بسیار سختی بین مولکول های آلی جای می گیرد. در نتیجه قابلیت جذب آن برای گیاه کم می شود و نمی تواند به وسیله گیاه مورد استفاده قرار گیرد.

در نتیجه بر خلاف تمام عناصر میکرو مورد نیاز پسته، بایستی حتی المقدور با کود های حیوانی و دامی مخلوط نگردد.

مس با فسفر و آهن و روی اثر متقابل دارد. حد بحرانی مس در خاک 1ppm و در برگ پسته 10ppm می باشد. علائم کمبود مس در گیاه پسته به صورت سوختگی برگ های نزدیک به نوک سر شاخه ها، قلبی شکل شدن برگ های نورس و عصایی شدن شاخه های بالایی درخت و تابیدن آن ها به سمت پایین می باشد.

بور از عناصر میکرو مورد نیاز پسته

یکی از منابع اصلی بر خاک، آب آبیاری و بر موجود در آن می باشد. اما لزوما آب های شور دارای بر زیاد نیستند. بور در فعالیت های زایشی، گرده افشانی، تقسیم سلولی بافت های مریستمی، ترمیم بافت های آوندی، متابولیسم کربوهیدرات ها و انتقال آن ها نقش ایفا می نماید. در خاک های دارای بافت سبک، بور در اثر بارندگی و آبیاری شسته شده و از دسترس گیاه خارج می گردد. همچنین در PH بالاتر از 8 و خاک های آهکی، میزان جذب بور به میزان زیادی کاهش می یابد. این عامل، به علت واکنش متقابل بین کلسیم و بور می باشد.

حد بحرانی بور( از عناصر میکرو مورد نیاز پسته) در خاک 1ppm ور در برگ پسته 250ppm می باشد.

از علائم کمبود بور در گیاه پسته می توان پیچیدگی حاشیه برگ ها، تغییر شکل برگ به صورت فنجانی، پوکی محصول و عدم خوشه بندی مناسب را نام برد. در صورت کمبود محلول پاشی، اسید بوریک در پاییز پس از برداشت و یا اواخر اسفند هنگام تورم جوانه ها توصیه می گردد.